Każdy rodzaj łożyska ze względu na swoją konstrukcję ma charakterystyczne cechy, które określają warunki w jakich te łożyska spełniają swoje zadanie oraz w jakich warunkach nie powinny pracować. Jednakże nie da się jednoznacznie określić powszechnie odpowiadających zasad doboru, gdyż niemal każdy rodzaj łożyska uwzględnia kryteria wzajemnie przeciwstawne. Dla przykładu do wałów o małych średnicach stosuje się przeważnie łożyska kulkowe, natomiast do wałów o średnicy większej stosuje się głównie łożyska baryłkowe. Wynika to z rozmiarów wyżej wymienionych łożysk. Idąc tym tropem, do zastosowania w maszynach, gdzie wymagana jest duża wytrzymałość na obciążenia znajdują zastosowanie łożyska stożkowe, bądź baryłkowe, a nie łożyska kulkowe. Z kolei tam, gdzie wymagana będzie duża prędkość obrotowa zastosujemy łożysko kulkowe zwykłe lub wahliwe, a nie łożysko baryłkowe czy stożkowe.
Do podstawowych kryteriów przy doborze łożysk należą: