Krzyżaki wału napędowego to przeguby asynchroniczne odpowiadające za przeniesienie momentu napędowego. Za pośrednictwem krzyżaka wał przekazujący zmienia prędkość obrotową wału odbierającego. Krzyżaki wałów napędowych stosowane są w wałach napędowych pojazdów, gdzie przekazują napęd z silnika umieszczonego z przodu auta na tylną oś. W pojazdach terenowych stosowane są wersje z dwoma krzyżakami w jednym przegubie. W następnych akapitach bliżej przybliżymy tę stosunkowo prostą konstrukcję.
Krzyżak składa się z trzech lub czterech ramion. Łączy ze sobą dwa wały tkwiąc w ich widełkach. Swobodną pracę umożliwia mu osadzenie na łożyskach, które są od zewnętrznej strony widełek zabezpieczone przed wypadnięciem pierścieniami. Niektóre wersje posiadają możliwości wymiany smaru. Inne krzyżaki to elementy w pełni bezobsługowe.
Krzyżaki wału napędowego pozwalają przenosić moment obrotowy między dwoma wałami lub sekcjami wału połączonymi pod różnymi kątami. Warto pamiętać, że nawet najbardziej najbardziej wytrzymały krzyżak musi mieć właściwy poziom smaru.
Dzięki krzyżakom Cardana wał napędowy odbierający jest w stanie zmieniać swoją prędkość napędu dwukrotnie w ciągu jednego obrotu. W takim przypadku stosowane są dwa krzyżaki w jednym przegubie. Otrzymywanie podobnego efektu byłoby również możliwe przy podzieleniu wału na trzy części i zastosowaniu dwóch przegubów i dwóch krzyżaków. Jednak jedna, prosta konstrukcja jest dużo trwalszym i łatwiejszym rozwiązaniem.
Podstawowym objawem awarii krzyżaków w samochodzie jest dudnienie podczas przyspieszania oraz po puszczeniu gazu na biegu. Przy większym zużyciu mogą pojawić się wibracje w ściśle określonym zakresie prędkości obrotowej silnika. W takim momencie wadliwy krzyżak należy wymienić.
Proces wymiany krzyżaka wymaga użycia specjalistycznych narzędzi. Dlatego warto go zlecić specjalistom, którzy z nimi pracują. Bardzo ważną kwestią jest także poprawny montaż uszczelnień. Niektóre krzyżaki montowane do wałów napędowych można z powodzeniem regenerować. Warto pamiętać, że wał napędowy powinien być wyważony po każdej ingerencji.